Kanatlılarda Kuruma Hastalığı Nedir ?

Kuruma hastalığı veya bilimsel ismi ile megabakteriosis ile ilgili birçok yazı paylaşılmaktadır. Ama bu makalenin amacı doğru bilgileri kanatlı  ve diğer evcil kuşlar sahiplerine aktarmak ve sağlıklı kanatlılar  beslemesi olmaktadır. Ve diğer yazılarda bulunan yanlış bilgileri düzeltmek olmaktadır.

Kuruma hastalığının genel özellikleri :

Bu hastalığın isminin kuruma  olma nedeni, hastalığa yol açan mikroorganizmaların diğer hastalık etkenleri ve mikroplara göre daha büyük olmasıdır. Anacak bunlar isminin tam aksine bakteri değildir ve mantar olmaktadır.

Kuruma hastalığı en çok küçük evcil kuşlarda (Papağan türleri ve kanarya ailesi) ortaya çıkmaktadır. Bu hastalık ilk olarak, 30 yıl önce keşfedilmiştir. Hastalık etkeni laboratuvarda ve mikroskop altında diğer bakteri ve mikroplara göre daha büyük görüntülenmiştir. Ve bu yüzden kuruma ismi verilmiştir.

kuruma etkeni :

Kuruma hastalığı etkeni az önce de söylediğim gibi bir mikrop veya virüs olmamaktadır ve bir mantar hastalığı olmaktadır. Ve bazik ortamları seven bir hastalık etkeni olmaktadır. Genel olarak asidik ortamlarda yaşamını sürdürmesi mümkün olmamaktadır.

Kuruma  etkeni genel olarak kuşların mide ve bağırsaklarında yaşamayı tercih etmektedir. Ve memeli hayvanlarda ise en çok burun sıvısı ve akciğerlerinde görünen bir hastalık olmaktadır. Ama hastalık bulaşma riski memeli hayvanlarda oldukça düşük olmaktadır.

Kuruma bulaşma yolları :

Kuruma  hastalığının tam olarak nasıl bulaştığı belli olmamaktadır. Ama oral-fekal bulaşma sebebi olabilir. Eğer daha açık bir şekilde anlatmak istersek, dışkıya bulaşık yem ve su, ve hasta kuşun ağız salgısı yolu ile bulaşması mümkün olmaktadır.

Ama araştırmacılara göre bazı kuşlar bu hastalık etkenini, hastalık yaşamadan taşımaktadırlar. Ve genetik olarak direnç sağladıkları düşünülmektedir. Ama maalesef bu kuşlar hastalık taşıyıcısı olmaktadırlar ve diğer kuşlara bulaştırmaları mümkün olmaktadır. Ama dirençli kuşların yavruları ise bu hastalık karşısında dayanıklı olmaktadırlar.

Kuruma hastalığı patolojisi :

Kanatlı  kuruma hastalığı mantarı, ağız yolu ile sindirim sistemine ulaşır ve kursak, mide ve bağırsaklarda yerleşir. Böylece bağırsaklarda bulunan sindirim hücrelerine zarar verir ve sindirimi yok ederek, canlının besinlerden faydalanmasına engel olmaktadır.

 

Bu nedenle muhabbet kuşu yediği yemlerden gereken mineraller ve besin değerlerini temin edemediği için, vücudunda bulunan yağ dokusunu kaybeder. Ve zayıflamaya başlar. Zaman ilerledikçe kasların dokusu ise bozulmaya başlar ve en sonda ise yaşamını kaybeder.

Akut ve kronik form olarak iki şekilde ilerleme kaydetmektedir. Akut formda hasta kuş günler içinde hayata veda etmekte, kronik formda ise haftalar-aylar (1-2 ay) içinde zayıflayarak hayata veda etmektedir. Bu hastalığın spesifik bulgusu bulunmamaktadır, birçok hastalıkta rastlanan bulgular ile bu hastalığın bulguları birbirine karışır.

En önemli bulgusu “KURUMA SENDROMU” fark edilmektedir.

Bu bulgular :

  • Zayıflama; Çoğunlukla çok geç fark edilir, kuşun zayıfladığını ancak elimize aldığımızda hissederiz. İlk başlarda kuş yağ dokusunu kaybeder, karın ve göğüs yağ dokuları görülmez. İleriki aşamada kas doku kaybıyla, jilet göğüs olur, ölüme yaklaşıldığının ipucudur.
  • İştah Kaybı: Çok fazla belirgin olmamakla beraber akut formlarında iştah hızla azalmaktadır.
  • Hareketsizlik: Geç dönem bulgusudur, kuş tünekte kabarmış ve hareketsiz, sabit olarak kalır..
  • Antibiyotiklere Direnç: Hangi tür antibiyotik verirseniz verin, fayda sağlanmaz.

Diğer bulguları biraz daha spesifiktir, fakat yinede tam teşhis koydurucu bulgular değildir.

Belirtileri :

  • İshal: Hasta kuş ilerleyen zamanlarda bağırsaklarda gıdalar ve su emilemediğinden ve bağırsaktan dışarı su atıldığından ishal olur. Hatta bazen kanlı ishalde görülebilmektedir. Fakat çoğunlukla geç dönem bulgusudur. Dışkı, koyu yeşil, kahverengi ve siyah olabilir
  • Sindirilmemiş Gıda: Bu bulgu biraz daha spesifiktir, dışkıda iyi sindirilememiş yem parçaları görülür. Ama fark etmek genelde oldukça zordur.
  • Kusma: Fark etmek oldukça zordur. Bazı durumlarda kanlı da olabilir. Kusmayı anlamanın en etkili metodu kuşun yem yedikten veya su içtikten sonra başını sık sık sallaması ve kümeste  hareketsiz durusu

Kuruma Hastalığı Teşhisi :

Kendi tecrübem; Çoğunlukla çok geç fark ediliyor. Jilet göğüsü hep gördüm. Bununla beraber karnın şiş olması, karına bakıldığında göğüs kafesinden daha yukarıda gözükmesi, karın içinde bağırsakların yumak gibi gözükmesi en çok rastladığım bulgular arasındadır. Ek olarak bu kuşların ağızlarına doğru baktığımda dilleri ve diğer pembemsi görülen yerlerin renkleri açık renk olmakta, hatta beyazlaşmaktadır. Çoğunlukla bulgularla teşhis koymak çok zor olup, ben tedavi sorası düzeldi ise megabakteriosis teşhisi koymaktayım. Dışkı incelemelerinde megabakterleri fark etmek oldukça zor, sebebi de çok alışkın bir göz gerektirir. Ve boyama da yapılmalıdır ki bu, biz yetiştiriciler için oldukça zorlayıcıdır. Fakat özel merakı, mikroskoba ve mikrop boyama tekniklerini bilen profesyonelere ihtiyaç vardır.

Hastalık Tedavisi :

Oldukça zordur, klasik antibiyotiklere cevap vermez iyileşme göstermez. Penisilin, ve diğer grup antibakteriyeller (tylan, pulmotil, ampicillin, flagyl, nifkolvb) bu hastalıkta etkisi yoktur. Şayet ki, bu tarz antibiyotiklerle iyileşiyorsa bu megabakteriosis değildir. Ancak Sayın Ruhi Saruhan’ın yön gösterdiği bir reçete bulunmaktadır ki bunun etkinliğini ben test edemediğim için bilemiyorum, ama özellikle asitleştirici ve probiyotik kullanması iyileşmeyi başarmada bu metodun göz atılması gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Destekleyici Tedavi
1.Hasta kuş ayrılır, ılıman bir ortama konulur,
2.Suluğu ve yemliği her gün taze tutulur,
3.Kafesin altı her gün değiştirlir,
4.Suyu asitleştirlir, bunun için elma sirkesi, normal sirke, greyfurt suyu kullanılabilir. Turnusol kağıdı (akvaryumcularda vardır) ile pH kontrol edilir, pH’ın 5’e kadar indirilmesi sağlanır, suyun mümkün oldukça yumuşak su olamsına özen gösterilir,
5.Arada bir suyuna C vitamini eklenir, bu bağırsak epitelinin gelişimine yardımcı olur, multi vit de kullanılmalıdır,
6.Lactobacillus gibi probiyotik mayalar kuşlara verilmeye çalışılır, bu bağırsak florasını düzenler, asiditeyi dengeler.

Koruma 
Evet temel yol koruyucu tedbirlerdir, kuşlarımızın bu mikroba yakalanmamasıdır.
Bu hedef doğrultusunda;
1.Temizlik kuralları (kafes, tünek, yemlik suluk hijyeni vb.)
2.Hasta kuşlara tecrit
3.Temiz yem
4.Temiz su
5.Ara sıra suya az miktarda dezenfekte  takviyesi
6.Profilaktik antimikotik kullanımı; her ay kuşların sularına koyup 3-5 gün devam etmek
7.Probiyotik kullanımı
8.Suya NATURERK takviyesi (X-FORCE satılır ), bir suluğa bir puf sıkılır

9.Enaz haftada bir kondisyon diyet ile beraber üstünde yazan talimatlarla mama yapılır

Kondisyon Diyet

Kondisyon Diyetin Kullanım Amaçları Nelerdir;

* TAVUKLARDA KURUMA
* Veteriner Hekimlikte kuruma diye bir hastalık yoktur.
* Kuruma, bir veya birkaç sebebe bağlı olarak hayvanların göğüs kemiğinin bıçak sırtı gibi ortaya çıkacak şekilde zayıflamasıdır. Biz bunu fark ettiğimiz zaman da genellikle iş işten geçmiş oluyor. Hayvan, yemeden içmeden kesilmiş veya yediklerinden yararlanamaz duruma geliyor.
* Kuruma sebepleri bakteriyel, paraziter veya mantar hastalıkları olabilir.
* Kümes şartları, çevresel faktörler, yumurta yoluyla taşıdığı hastalıklar, hayvanların yukarıda saydığımız sebeplerle zayıflamasına sebep olabilir. Hatta kümese atılan bir hayvanın dışlanması sebebiyle de bağışıklık çöker ve bastırılmış hastalıklar ortaya çıkar.
* Kanatlılar da bu durumu hayvan artık yere düşmek üzereyken anlıyoruz. Genellikle de hemen antibiyotiklere saldırılıyor ve hayvanları bir an önce öldürmek için paralar harcıyoruz. Aslında bu noktaya gelindiğinde teşhis ve tedavi imkansızdır. Sadece tesadüflere kalmıştır…
Kondisyon diyet
Kanatlı hayvanlarda gelişme geriliği, zayıflık, kuruma, sebepsiz kilo kaybı, hastalık ve nekahat dönemlerinde tedaviye destek amaçlı kullanılan diyetetik tamamlayıcı üründür.

KULLANIMI: Hayvan başına 2 kapak gelecek şekilde 1 bardak ılık su ile karıştırılarak topak haline getirilir. Hayvanlara verileceği sırada lor peyniri eklenir. Düzenli yem yemeye başlayana kadar her gün aynı devam edilir.